Hutspot is een geliefd en oer-Hollands gerecht dat al eeuwenlang op tafel staat. Deze stevige stamppot, gemaakt van aardappelen, wortels en uien, heeft een bijzondere plek in de Nederlandse keuken en geschiedenis. Het gerecht is niet alleen lekker en vullend, maar ook eenvoudig te maken. Hier lees je alles over de geschiedenis van hutspot, handige variatietips, én een klassiek recept om thuis de perfecte hutspot te maken.
De geschiedenis van hutspot: een gerecht met een verhaal
Hutspot is meer dan alleen een stamppot. De oorsprong ervan gaat terug tot het Leidens Ontzet in 1574, toen de stad Leiden werd bevrijd van de Spaanse bezetters. Toen de Spaanse soldaten na hun nederlaag naar het zuiden vluchtten, ontdekten de uitgehongerde Nederlanders een pot met een stamppot van pastinaken, vlees en knollen die waren achtergebleven. De hutspot, zoals hij werd genoemd, werd een symbool van de overwinning op de Spanjaarden en de vrijheid van de Nederlanders. Tegenwoordig wordt Leids Ontzet nog steeds elk jaar gevierd op 3 oktober. Met hutspot.
Klassiek hutspot recept
Dit recept voor hutspot is eenvoudig, traditioneel en vooral heerlijk op koude dagen. Zorg ervoor dat je een goede pan hebt voor het stampen. Overigens heeft het gerecht in sommige regio’s een andere naam. Zo komen we namen als Hutspot, peen en uien, wortelstamppot, wortelstoemp (Vlaams en Limburgs) of peestamp (Brabants) tegen in oude kookboeken.
Ingrediënten voor 4 personen:
- 1 kilo aardappelen (kruimige soort)
- 500 gram winterwortels
- 250 gram uien
- 25 gram boter
- 100 ml melk
- Zout en peper naar smaak
- Optioneel: rookworst of spekjes voor extra smaak
Hoe maak je hutspot?
- Schil de aardappelen, wortels en uien. Snijd de aardappelen in gelijke stukken en hak de wortels en uien fijn.
- Breng een grote pan met water en een snufje zout aan de kook. Voeg de aardappelen, wortels en uien toe en kook alles samen in 20 minuten gaar.
- Giet het water af en voeg de boter en melk toe. Stamp het geheel met een pureestamper tot een grove stamppot.
- Breng op smaak met zout en peper. Voor extra smaak kun je er een rookworst bij serveren of spekjes doorheen mengen.
- Serveer je eten warm, met een stukje rookworst of een speklapje voor de ultieme oudhollandse ervaring.
Kuiltje in stamppot
Een kuiltje in stamppot maken om jus in te gieten is typisch Nederlands en wordt gezien als een kenmerkende traditie bij het serveren van stamppot. Dit gebruik heeft een nostalgische waarde voor veel Nederlanders en wordt vaak van generatie op generatie doorgegeven.
Het idee is simpel en praktisch: door een kuiltje in de stamppot te maken, blijft de jus op één plek, wat het makkelijker maakt om die gelijkmatig te verdelen bij elke hap.
In andere landen waar puree of soortgelijke gerechten worden gegeten, zoals aardappelpuree in Duitsland, Frankrijk of Engeland, is deze traditie minder gebruikelijk. Het kuiltje met jus is dus echt een typisch Nederlands fenomeen dat bij de Nederlandse stamppottraditie hoort.
Variaties op hutspot
Wil je je hutspot eens anders maken? Probeer een van deze variaties:
- Vegetarische hutspot: Vervang de rookworst of spekjes door vegetarische opties of laat het vlees weg.
- Pittige hutspot: Voeg een snufje chilipoeder of een theelepel mosterd toe voor een pittige twist.
- Romige hutspot: Meng een scheutje room door de stamppot voor een extra zachte textuur.
Gezond en voedzaam
Hutspot is niet alleen lekker, maar ook voedzaam. Wortels bevatten veel vitamine A, wat goed is voor je ogen, en uien zitten boordevol antioxidanten. Samen met aardappelen vormt het een stevige maaltijd vol vitamines, mineralen en vezels. Een gezonde keuze voor het hele gezin!
