Hoewel het houden van kippen in de achtertuin populair is, brengt het eten van eieren van eigen kippen momenteel gezondheidsrisico’s met zich mee vanwege de aanwezigheid van PFAS. Totdat er meer duidelijkheid is over de bronnen en manieren om de PFAS-concentraties te verminderen, is het verstandig om eieren van hobbykippen te vermijden en te kiezen voor commerciële eieren uit de winkel.
Het RIVM adviseert momenteel om geen eieren van hobbykippen te eten, omdat deze eieren vaak hoge concentraties PFAS bevatten. Uit onderzoek op 60 locaties in Nederland blijkt dat op 31 plaatsen mensen al meer PFAS binnenkrijgen mensen dan de grenswaarde (300 nanogram voor een volwassene per week) als zij minder dan één ei per zeven dagen eten. Die locaties liggen verspreid over bijna alle provincies, van Noordoost-Groningen tot West-Zeeland en van Noordwest-Friesland tot Zuid-Limburg.
Gezien deze variatie en het feit dat aan de buitenkant van een ei niet te zien is hoeveel PFAS het bevat, is het algemene advies om eieren van hobbykippen voorlopig niet te eten. Commerciële eieren uit de supermarkt of van de markt worden regelmatig getest en bevatten doorgaans veel lagere PFAS-gehaltes, waardoor ze als veilig worden beschouwd.
Wat zijn PFAS?
PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen) zijn synthetische stoffen die water-, vet- en vuilafstotende eigenschappen hebben. Ze worden gebruikt in diverse producten, zoals anti-aanbakpannen, regenkleding en brandblusschuim. PFAS breken nauwelijks af in het milieu, waardoor ze zich ophopen in de voedselketen en uiteindelijk in ons lichaam terechtkomen.
Hoe komt PFAS in eieren?
PFAS kunnen op verschillende manieren in eieren van hobbykippen terechtkomen. Een belangrijke bron is de consumptie van regenwormen door kippen. Regenwormen kunnen PFAS opnemen uit de bodem en deze stoffen doorgeven aan de kippen die hen eten. Daarnaast kunnen kippen PFAS binnenkrijgen via andere routes, zoals besmet voer, drinkwater of bodembedekking. Het RIVM heeft echter geen eenduidig verband gevonden tussen het PFAS-gehalte in de bodem en in de eieren, wat suggereert dat meerdere factoren bijdragen aan de aanwezigheid van PFAS in eieren. Momenteel voert het RIVM een landelijk onderzoek uit om de bronnen van PFAS in particuliere eieren beter te begrijpen.
Wat gebeurt er als je een ei met PFAS eet?
Langdurige blootstelling aan PFAS boven de gezondheidskundige grenswaarde kan leiden tot:
- Aantasting van het immuunsysteem
- Verhoogd cholesterol
- Leverschade
- Nier- en testiskanker
- Problemen met voortplanting en ontwikkeling van het ongeboren kind
Daarom is het belangrijk om de inname van PFAS zoveel mogelijk te beperken.
Loop je gevaar als je PFAS eieren gegeten hebt?
Hebben degenen die de afgelopen tijd wel hobby-eitjes naar binnen werkten nu gezondheidsschade opgelopen? Dat is een lastige vraag, zegt milieuchemicus Chiel Jonker van de Universiteit Utrecht. „Dat hangt af van de concentratie PFAS in het ei, die overal verschillend is, en hoelang je ze al eet.”
PFAS kan effect hebben op het immuunsysteem, de ontwikkeling van het ongeboren kind en leiden tot kanker. Maar wie er veel van in zijn bloed heeft, hoeft niet per se problemen te krijgen of ziek te worden. „We weten nog onvoldoende over wanneer en hoe effecten ontstaan, maar wel dat het schadelijk is”, vertelt Jonker. „Zo is bekend dat kinderen met een hoge concentratie in hun lijf een verlaagde respons hebben op vaccinaties.”
Kun je zelf testen of er PFAS in je eieren zit?
Ja, er zijn mogelijkheden om eieren van hobbykippen te laten testen op PFAS. Particulieren kunnen hun eieren opsturen naar gespecialiseerde laboratoria, zoals Normec Groen Agro Control, waar het PFAS-gehalte wordt geanalyseerd. Daarnaast is er een initiatief waarbij hobbykippenhouders hun testresultaten delen op een interactieve kaart, zodat anderen kunnen zien waar verhoogde PFAS-waarden zijn aangetroffen.
Wat kun je doen?
- Volg het RIVM-advies: Eet voorlopig geen eieren van hobbykippen.
- Laat je eieren testen: Als je toch eieren van je eigen kippen wilt eten, overweeg dan om ze te laten testen op PFAS.
- Kies voor commerciële eieren: Eieren uit de supermarkt of van de markt vallen onder toezicht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en bevatten veel minder PFAS. Deze eieren zijn verpakt en voorzien van een stempelcode op de schaal, wat hun herkomst traceerbaar maakt.
- Leef gezond: Naast het vermijden van schadelijke stoffen, kun je veel doen voor je gezondheid. Gezond en gevarieerd eten, voldoende bewegen, goed slapen en niet roken zijn minstens zo belangrijk voor een goede afweer en gezondheid.
