Van september tot april zijn het de “R-maanden”. Traditioneel werden deze maanden geassocieerd met een tekort aan vers fruit en groenten, waardoor veel mensen vatbaarder waren voor gezondheidsproblemen. Tegenwoordig zijn verse producten het hele jaar door beschikbaar, maar toch grijpen velen in de herfst en winter naar vitaminepillen. Is dat nodig, of kun je volstaan met een gezond dieet?
Snel navigeren naar:
Wat zijn voedingssupplementen?
Voedingssupplementen zijn preparaten die vitamines, mineralen of andere bioactieve stoffen bevatten. Ze zijn verkrijgbaar als pillen, capsules, poeders, druppels of drankjes en bedoeld als aanvulling op je dagelijkse voeding.
Hoewel ze nuttig kunnen zijn voor specifieke doelgroepen, is extra slikken niet altijd noodzakelijk. Een gezond en gevarieerd dieet voorziet de meeste mensen al in hun vitaminebehoefte.
Wanneer zijn extra vitamines nodig?
In sommige gevallen is het slikken van supplementen wel aanbevolen:
- Zwangere vrouwen: Foliumzuur, vitamine D en ijzer zijn essentieel.
- Jonge kinderen: Vitamine D is belangrijk voor een goede botontwikkeling.
- Ouderen boven de 50: Vitamine D-supplementen worden vaak aangeraden, omdat de huid minder goed in staat is om deze vitamine aan te maken bij blootstelling aan zonlicht.
- Mensen met een vitaminegebrek: Bijvoorbeeld bij een tekort aan vitamine B12, vaak bij vegetariërs of veganisten, of een tekort aan ijzer bij bloedarmoede.
Voor de meeste gezonde volwassenen is het innemen van extra vitamines buiten deze gevallen niet nodig.
Tekort of overdaad: Waar moet je op letten?
Een tekort aan vitamines kan leiden tot symptomen zoals vermoeidheid, vatbaarheid voor infecties en een slechtere huid. Toch geldt: meer is niet altijd beter. Te hoge doses vitamines en mineralen kunnen schadelijk zijn.
Volgens Renger Witkamp, hoogleraar voedingsbiologie aan Wageningen University, is het belangrijk om een balans te bewaren. “Ik vergelijk dit met het oliepeil van een auto: te weinig olie is slecht, maar te veel kan ook problemen veroorzaken. Extra vitamines slikken terwijl je al genoeg binnenkrijgt, heeft meestal weinig effect. Bijvoorbeeld, een hoge dosis vitamine C kan de duur van een verkoudheid met slechts een halve dag verkorten.”
De Europese voedselveiligheidsorganisatie (EFSA) heeft daarom veilige bovengrenzen vastgesteld. Het Voedingscentrum adviseert niet meer dan 100% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid te nemen.
Hoe verhoog je je weerstand?
Een gezonde levensstijl kan je immuunsysteem versterken, waardoor je minder vatbaar bent voor griep en verkoudheid. Belangrijke pijlers zijn:
- Gevarieerd eten: Veel groenten, fruit en volkorenproducten.
- Voldoende slaap: Herstel en regeneratie zijn essentieel.
- Regelmatige beweging: Versterkt je lichaam en verlaagt stress.
Wil je toch extra letten op je vitamines in de herfst en winter? Kies voor verse, seizoensgebonden producten die boordevol voedingsstoffen zitten.
Gezonde herfst- en winterproducten
Appels
Appels zijn rijk aan vitamine C en vezels. Het aanwezige pectine helpt je cholesterol te verlagen.
Broccoli
Een echte vitaminebom, vol vitamine C en K. Het beste bereid je broccoli kort en knapperig, bijvoorbeeld door te stomen of te roerbakken.
Peren
Net als appels bevatten peren veel vitamine C en mineralen zoals calcium. Ze zijn ook een goede bron van vezels.
Rode kool
Rijk aan vezels, mineralen en vitamines, vooral vitamine C. Let erop dat je de kool niet te lang kookt om verlies van voedingsstoffen te voorkomen.
Noten
Alle noten, en vooral walnoten, zitten vol gezonde vetzuren. Deze dragen bij aan een gezond cholesterolgehalte.
Pompoen
Pompoen is een uitstekende bron van bètacaroteen en vitamine E. Maak er soep van, voeg het toe aan stoofschotels, of probeer een gerecht met pompoen en gember.
Supplementen slikken of niet?
De R-maanden hoeven geen reden te zijn om meteen naar de vitaminepillen te grijpen. Met een gezond dieet dat rijk is aan verse groenten en fruit krijg je meestal genoeg vitamines binnen. Extra supplementen zijn alleen nodig als je tot een risicogroep behoort of als er een vastgesteld tekort is.
Voor de meeste mensen geldt: focus op een gezonde levensstijl, en laat je inspireren door het rijke aanbod van herfst- en winterproducten!
