Werk je veel achter de computer of voer je vaak herhalende handelingen uit? Dan loop je risico op RSI (repetitive strain injury). Deze aandoening kan ongemak en pijn veroorzaken in de bovenrug, nek, schouders, armen en handen. Maar wat is RSI precies, hoe herken je het, en vooral: hoe kun je het voorkomen? In dit artikel lees je alles wat je moet weten over RSI.
Wat is RSI?
RSI is een verzamelnaam voor klachten die ontstaan door overbelasting van spieren, pezen en gewrichten. Het treft vooral de bovenrug, nek, schouders, armen, polsen en handen. Deze klachten worden vaak veroorzaakt door langdurige herhaalde bewegingen, statische houdingen of een combinatie van beide.
RSI komt niet alleen voor bij beeldschermwerkers. Ook beroepen zoals kappers, schoonmakers, musici en zelfs studenten lopen risico. Persoonlijke factoren zoals stress en een slechte werkhouding kunnen de klachten verergeren.
Symptomen van RSI
De klachten bij RSI kunnen geleidelijk ontstaan en variëren van mild tot ernstig. Veelvoorkomende symptomen zijn:
- Pijn: Van een lichte zeurende pijn tot scherpe, stekende pijn.
- Tintelingen en gevoelloosheid: Vooral in handen en vingers, vaak door zenuwdruk.
- Stijfheid: Moeite met het uitvoeren van normale bewegingen.
- Zwakte: Verminderde kracht in armen en handen.
- Moeite met grijpen: Het vasthouden van voorwerpen kan lastig worden.
- Verlies van coördinatie: Problemen met fijne motoriek, zoals typen of schrijven.
Herken je een of meer van deze klachten? Wacht dan niet te lang met actie ondernemen.
Wie lopen risico op RSI?
Volgens TNO heeft maar liefst 3,2 miljoen werkenden in Nederland last van RSI-klachten. Dat is bijna 40% van de werkende bevolking. Hoewel beeldschermwerkers vaak worden genoemd, komt RSI ook veel voor in andere beroepen zoals:
- Kappers en schoonmakers.
- Lassers en musici.
- Slagers en inpakkers.
Daarnaast hebben moderne technologieën zoals smartphones en tablets RSI-klachten naar een jongere generatie gebracht, zoals scholieren en studenten.
Hoe ontstaat RSI?
RSI ontstaat door een combinatie van verschillende fysieke en mentale factoren. Enkele belangrijke oorzaken zijn:
- Herhaalde bewegingen, zoals typen of muizen.
- Langdurige statische houdingen, bijvoorbeeld achter een bureau.
- Oncomfortabele of verdraaide houdingen.
- Krachtige bewegingen of druk op spieren.
- Blootstelling aan trillingen, bijvoorbeeld bij gereedschap.
- Stress of gebrek aan pauzes.
RSI ontstaat vaak sluipend. Daarom is het belangrijk om klachten vroeg te herkennen en aan te pakken.
Hoe kun je RSI Voorkomen?
Gelukkig kun je veel doen om RSI te voorkomen. Hier zijn enkele praktische tips:
1. Werkhouding optimaliseren
- Zorg voor een verstelbare bureaustoel die je onderrug ondersteunt.
- Zet je scherm op ooghoogte en op armlengte afstand.
- Positioneer je toetsenbord en muis binnen handbereik.
2. Typ en muis bewust
- Typ met je handen zwevend boven het toetsenbord; laat je polsen niet steunen.
- Gebruik sneltoetsen om de belasting van de muis te verminderen.
3. Ruim je werkplek op
- Zorg voor voldoende beenruimte en een opgeruimde werkplek. Dit bevordert een natuurlijke houding.
4. Neem regelmatig pauze
- Sta elk halfuur even op, loop een rondje en rek je spieren.
- Stel een timer in of gebruik apps die pauzes aanmoedigen.
5. Blijf in beweging
- Regelmatige lichaamsbeweging, zoals yoga of zwemmen, kan RSI-klachten helpen voorkomen.
Gaan RSI-klachten ooit over?
Ja, RSI-klachten kunnen verbeteren en zelfs helemaal verdwijnen. Het is echter cruciaal om vroeg in te grijpen. Bij beginnende klachten kun je de belasting verminderen door:
- Meer pauzes in te lassen.
- Variatie in je werk te brengen.
- Je werkplek beter in te richten.
- Stress te verminderen.
Neem bij aanhoudende klachten contact op met een huisarts, fysiotherapeut of bedrijfsarts. Vroege behandeling kan voorkomen dat de klachten chronisch worden.
Behandeling van RSI
De behandeling van RSI richt zich op pijnverlichting en het herstellen van de belastbaarheid van je spieren en gewrichten. Enkele bewezen effectieve behandelingen zijn:
- Fysiotherapie: Helpt bij het verbeteren van houding en beweging.
- Oefentherapie Mensendieck of Cesar: Richt zich op het aanleren van gezonde werkgewoonten.
- Ontspanningsmethoden: Zoals mindfulness of ademhalingsoefeningen, om stress te verminderen.
Kijk op de website van de RSI-vereniging voor een volledig overzicht van behandelmogelijkheden.
Gevolgen voor je dagelijks leven
RSI is een veelvoorkomend probleem dat ernstige gevolgen kan hebben voor je dagelijks leven. Gelukkig kun je met de juiste maatregelen RSI-klachten voorkomen en behandelen. Zorg voor een ergonomische werkplek, neem voldoende pauzes en wees alert op signalen van je lichaam.
Heb je al klachten? Wacht dan niet te lang en zoek professionele hulp. RSI hoeft niet chronisch te zijn als je er op tijd bij bent.
Meer weten?
Wil je meer tips over een gezonde werkhouding of heb je hulp nodig bij het inrichten van je werkplek? Neem contact op met een specialist en voorkom dat RSI jouw leven gaat bepalen.