Voorlezen aan iemand met dementie is een eenvoudige, maar krachtige manier om verbinding te maken. Of het nu gaat om alzheimer of vasculaire dementie, in beide gevallen verliezen mensen geleidelijk het vermogen om hun geheugen te gebruiken. Voorlezen kan hen helpen zich meer betrokken te voelen en stimuleert hun cognitieve functies.
De kracht van verhalen
Mensen met dementie kunnen vaak niet meer zelf lezen. Dit komt door de impact van geheugenverlies op hun vermogen om woorden en zinnen te begrijpen. Voorlezen biedt een oplossing: het houdt hun aandacht vast en nodigt hen uit om te reageren op wat ze horen. Tijdens het voorlezen zie je vaak veranderingen. Mensen worden alerter, gaan rechtop zitten en tonen emoties of herinneringen die ze willen delen. Het kan leiden tot waardevolle gesprekjes en momenten van verbondenheid.
Herinneringen ophalen door voorlezen
Het kiezen van verhalen of teksten uit de jeugd of jongvolwassenheid van iemand met dementie is een effectieve manier om herinneringen op te roepen. Dit zijn vaak periodes waar ze zich nog veel van kunnen herinneren. Het horen van bekende verhalen of thema’s kan hen een gevoel van rust en herkenning geven. Ze voelen zich gezien en gewaardeerd als individu, ondanks wat hun geheugen hen tekortdoet.
Voorlezen als geheugentraining
Een verhaal begrijpen vraagt inspanning. Mensen met dementie moeten onthouden waar het verhaal over gaat, welke personages er zijn en hoe de gebeurtenissen zich ontwikkelen. Door regelmatig voor te lezen, stimuleer je deze cognitieve functies en help je hen om beter gefocust te blijven.
Wetenschappelijk bewijs
Onderzoek van de Universiteit van Perugia toont aan dat voorlezen cognitieve achteruitgang kan vertragen. In een experiment lazen studenten 60 sessies lang voor aan ouderen met dementie. De luisteraars presteerden beter op geheugentests dan een andere groep die alleen televisie keek. Bij mensen met vasculaire dementie werd daarnaast ook vooruitgang geboekt in hun concentratie en taalvaardigheid. Hoewel niet duidelijk is of de verbetering komt door het voorlezen zelf of het sociale contact, laat het onderzoek zien dat voorlezen positieve effecten heeft.
Praktische tips om te beginnen
- Kies verhalen die passen bij de interesses of jeugdherinneringen van de persoon.
- Houd het simpel en lees op een rustig tempo voor.
- Maak er een gesprek van door vragen te stellen of opmerkingen te maken over het verhaal.
- Combineer voorlezen met foto’s, muziek of andere zintuiglijke prikkels om de ervaring rijker te maken.
Voorlezen is een klein gebaar, maar kan een wereld van verschil maken voor iemand met dementie. Het biedt niet alleen herinneringen en rust, maar helpt hen ook om zich weer verbonden te voelen met hun omgeving én zichzelf.