IJs is een geliefde traktatie, vooral tijdens warme dagen. Of het nu gaat om een hoorntje op het strand, een waterijsje in het park, of een bolletje sorbetijs bij een feest, de populariteit van ijs is ongeëvenaard. Maar hoe gezond is ijs eigenlijk?
IJs is een heerlijke traktatie, maar varieert sterk in voedingswaarde. Waterijs en sorbetijs zijn lichtere keuzes, terwijl room- en softijs rijker en vetter zijn. Met bewust genieten en matiging past ijs prima in een gezonde levensstijl.
De geschiedenis van ijs
IJs is een eeuwenoude lekkernij. Al in het oude Rome haalden mensen sneeuw van de Vesuvius en de Etna, die ze mengden met honing, rozenwater en fruit. In de 17e eeuw bracht de Italiaanse ijsmaker Procopio Coltelli verfijning in de kunst van het ijs maken. Hij opende in Parijs het beroemde “Café Procope,” waar hij heerlijk ijs en koffie serveerde aan schrijvers en kunstenaars. Dankzij de Amerikaanse uitvinding van de ijsmachine werd ijs later een wereldwijd toegankelijke delicatesse.
Waarom houden we van ijs?
IJs biedt een unieke combinatie van smaak, textuur en temperatuur. De zoete, romige of fruitige smaken zorgen voor een gelukzalig gevoel, terwijl de kou verfrissing biedt. Daarnaast bevat ijs suiker, dat de afgifte van dopamine stimuleert – een stof die ons blij maakt.
Soorten ijs en hun gezondheidseffecten
Waterijs
- Ingrediënten: Water, suiker, en eventueel vruchtenpuree of aroma’s.
- Voedingswaarde: Bevat ongeveer 40 calorieën en 9-10 gram suiker per ijsje.
- Voordeel: Geen verzadigd vet.
- Geschikt voor: Mensen die een lichte en vetvrije traktatie zoeken.
Sorbetijs
- Ingrediënten: Water, suiker, en minimaal 25% fruit (15% bij citrusvruchten).
- Voedingswaarde: Bevat 40 calorieën, 9-10 gram suiker, en geen verzadigd vet per bolletje.
- Voordeel: Frisser dan waterijs dankzij het fruitgehalte.
- Geschikt voor: Mensen die fruitig ijs verkiezen zonder melkbestanddelen.
Yoghurtijs
- Ingrediënten: Yoghurt, suiker, en eventueel vruchtenpuree of aroma’s.
- Voedingswaarde: Bevat ongeveer 12 gram suiker en 1,8 gram verzadigd vet per bolletje.
- Voordeel: Romig, met een lager vetgehalte dan roomijs.
- Geschikt voor: Liefhebbers van een lichte, romige textuur met een frisse smaak.
Roomijs
- Ingrediënten: Melk, room, eierdooiers en suiker.
- Voedingswaarde: Bevat 11 gram suiker en 3,4 gram verzadigd vet per bolletje.
- Voordeel: Vol van smaak en romig.
- Geschikt voor: Een luxe traktatie bij speciale gelegenheden.
Softijs
- Ingrediënten: Vergelijkbaar met roomijs, maar met meer lucht opgeslagen.
- Voedingswaarde: Bevat 16 gram suiker en 5 gram verzadigd vet per portie.
- Voordeel: Luchtig en zacht.
- Geschikt voor: Liefhebbers van een lichtere textuur.
Is ijs gezond?
Volgens het Voedingscentrum past ijs in een gezond voedingspatroon – met mate. De keuze van het type ijs is echter belangrijk:
- Lager in calorieën: Waterijs en sorbetijs.
- Hoger in vet en suiker: Roomijs, softijs, en yoghurtijs.
Daarnaast kun je de calorie-inname beperken door te kiezen voor een bakje in plaats van een hoorntje, of minder bolletjes te nemen.
Tips voor verantwoord genieten van ijs
- Let op portiegrootte: Eén bolletje is vaak genoeg om te genieten.
- Kies bewust: Ga voor waterijs of sorbetijs als je minder calorieën en vet wilt.
- Vermijd toppings: Slagroom, saus en koekjes voegen onnodige calorieën toe.
- Houd balans: Geniet van ijs als onderdeel van een gevarieerd dieet.
Het verschijnsel brainfreeze
Te snel ijs eten kan leiden tot een scherpe hoofdpijn, ook wel “brainfreeze” genoemd. Dit gebeurt door het plotseling vernauwen van bloedvaten in je gehemelte of keel. Het effect is ongevaarlijk, maar onaangenaam.
