De komende jaren zullen steeds meer mensen proberen hun huis milieuvriendelijker te maken. Er zullen zeker nieuwe technologieën komen, maar één ding is zeker: de warmtepomp gaat een belangrijke rol spelen. Maar, er is niet slechts één soort warmtepomp; er zijn er verschillende. Dat maakt het kiezen van een duurzame verwarmingsoplossing voor je huis best ingewikkeld.
Ga je voor een lucht-waterwarmtepomp of een water-waterwarmtepomp? En wil je volledig elektrisch of hybride? In dit artikel leggen we de verschillende soorten warmtepompen op een begrijpelijke manier uit, zodat je een goede keuze kunt maken voor jouw situatie.
Hoe werkt een lucht-lucht warmtepomp
Een lucht-luchtwarmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht om je huis te verwarmen. Deze warmtepomp bestaat uit een binnen- en buitenunit. De buitenunit kan op de grond staan, aan de gevel worden gemonteerd, of op het dak worden geplaatst.
De werking van een lucht-luchtwarmtepomp lijkt op die van een airconditioner. De buitenunit trekt buitenlucht aan, waarna een compressor en een vloeibaar koudemiddel samenwerken om de binnenunit lucht met de door jou ingestelde temperatuur naar binnen te blazen. Hierdoor kan een lucht-luchtwarmtepomp in de winter worden gebruikt voor verwarming en in de zomer als airconditioning.
Voordelen en nadelen van de lucht-lucht warmtepomp
Voordelen:
- Een lucht-luchtwarmtepomp kan zowel verwarmen in de winter als koelen in de zomer.
- De initiële kosten van een lucht-luchtwarmtepomp zijn lager dan die van andere warmtepompen.
- Een kamer kan snel op de gewenste temperatuur worden gebracht met een lucht-luchtwarmtepomp.
- Geen aardgas is vereist voor een lucht-luchtwarmtepomp. Als de elektriciteit duurzaam wordt opgewekt, is het gebruik van de warmtepomp dus energieneutraal.
Nadelen:
- Op koude dagen is een lucht-luchtwarmtepomp mogelijk niet voldoende om een kamer te verwarmen.
- Als hoofdverwarming voor een volledige woning is een lucht-luchtwarmtepomp niet geschikt vanwege het lage rendement op koude winterdagen en het relatief hoge elektriciteitsverbruik.
- Een lucht-luchtwarmtepomp voorziet niet in warm tapwater.
Hoe werkt een lucht-waterwarmtepomp?
Deze warmtepompvariant haalt eveneens warmte uit de lucht, waarbij de buitenunit deze warmte verzamelt. Indien de warmtepomp de lucht uit een ventilatiesysteem (een warmteterugwininstallatie) haalt, is er geen externe buitenunit nodig. In tegenstelling tot de lucht-luchtwarmtepomp levert dit type warmtepomp geen warme lucht, maar warm water. Het systeem bestaat uit een binnen- en buitenunit, waarbij de buitenunit meestal op de grond staat, maar ook aan de gevel of op het dak kan worden geïnstalleerd.
De lucht-waterwarmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht of uit de afgezogen lucht in de woning. De binnenunit bevat een warmtewisselaar, die essentieel is voor het verwarmen van water. Dit verwarmde water wordt vervolgens naar de radiatoren of de leidingen van de vloerverwarming geleid. Daarnaast is de warmtewisselaar nodig om het water in de boiler op te warmen, die op zijn beurt de douche, de wastafel en de keukenkraan van warm water voorziet.
De voordelen en nadelen van een lucht-waterwarmtepomp
Voordelen:
- Een lucht-waterwarmtepomp is uiterst energiezuinig, waarbij ongeveer driekwart van de warmte direct uit de lucht wordt gehaald.
- Het gebruik van aardgas is niet nodig voor een lucht-waterwarmtepomp. Wanneer de elektriciteit op een duurzame manier wordt opgewekt, is het gebruik van de warmtepomp dus energieneutraal.
- In woningen met optimale isolatie biedt de lucht-waterwarmtepomp voldoende rendement om het hele jaar door het huis te verwarmen.
- De lucht-waterwarmtepomp kan tevens zorgen voor de verwarming van tapwater
Nadelen:
- Bij onvoldoende isolatie in een woning kan de lucht-waterwarmtepomp op koude dagen minder rendement opleveren. In dergelijke situaties is ondersteuning van een cv-ketel op aardgas nodig (zie Hybride warmtepomp).
- De lucht-waterwarmtepomp is niet geschikt voor woningen met een slechte isolatie.
- Speciale radiatoren en/of vloerverwarming zijn vereist voor een lucht-waterwarmtepomp.
Wat is een water-waterwarmtepomp
Warmte is niet alleen te vinden in de lucht, maar ook in het grondwater. en de water-waterwarmtepomp maakt gebruik van deze bron. Deze warmtepomp staat ook bekend als warmte-koude-opslag (WKO). Door de hoge kosten worden water-waterwarmtepompen vaak toegepast in kantoorgebouwen en fabrieken, evenals in collectieve verwarmings- en koelsystemen voor omvangrijke woningbouwprojecten.
De water-waterwarmtepomp of WKO pompt relatief warm grondwater omhoog en haalt er de warmte uit. Een warmtewisselaar zorgt ervoor dat de warmte van het water wordt afgestaan aan het water in de radiatoren, aan het water in de leidingen van de vloerverwarming en aan het tapwater. Het afgekoelde grondwater wordt op een andere plaats weer in de bodem teruggebracht. In de zomer wordt juist relatief koud grondwater opgepompt. Dezelfde warmtewisselaar gebruikt de lage temperatuur van het grondwater nu om het gebouw te koelen.
De voordelen en nadelen van een water-waterwarmtepomp
De voordelen:
- Het grondwater heeft vrijwel altijd een constante temperatuur, waardoor de water-waterwarmtepomp het hoogste rendement biedt.
- Een water-waterwarmtepomp kan efficiënt verwarmen in de winter en met relatief weinig energie koelen in de zomer.
- Bovengronds neemt de water-waterwarmtepomp weinig ruimte in beslag.
- Voor een water-waterwarmtepomp is geen aardgas nodig, wat het gebruik ervan energieneutraal maakt als de elektriciteit duurzaam wordt opgewekt.
- In goed geïsoleerde gebouwen levert de water-waterwarmtepomp het hele jaar door voldoende rendement voor zowel verwarming als koeling.
- De water-waterwarmtepomp kan ook zorgen voor het verwarmen van tapwater.
Nadelen:
- De aanschafkosten van een water-waterwarmtepomp zijn hoog, vooral vanwege de kosten van boringen naar diepe grondwaterlagen.
Hoe werkt een bodem-waterwarmtepomp?
Ook de bodem is een bron van warmte. Deze warmte kennen we ook als geothermie of aardwarmte. Voor een bodem-waterwarmtepomp is het noodzakelijk om een gesloten buizensysteem in de grond te plaatsen. Dit buizensysteem, waar water met een anti-vries toevoeging doorheen stroomt, wordt verwarmd door de warmte van de bodem. De buizen kunnen zowel verticaal als horizontaal in de bodem worden geïnstalleerd. Om de temperatuur verder te verhogen, zijn een compressor, condensor, expansieventiel en verdamper nodig. De warmtewisselaar draagt vervolgens de warmte over aan het water in de radiatoren van de centrale verwarming, de leidingen van de vloerverwarming, en de boiler voor het verwarmen van het tapwater.
| De voordelen | De nadelen | |
| Horizontaal buizenstelsel | Voor een bodem-waterwarmtepomp is geen aardgas nodig. Als u de elektriciteit duurzaam kunt (laten) opwekken, is het gebruik van de warmtepomp dus energieneutraal.Een horizontale bodem-waterwarmtepomp kan in de winter verwarmen en in de zomer koelen.De boor- en graafkosten zijn laag, vergeleken met verticale buizen. | Dichtbij het oppervlak daalt de temperatuur van de bodem in de winter, waardoor het rendement afneemt.Voor een horizontaal buizenstelsel is tussen 200 en 400 m2 grondoppervlak nodig, waar geen planten of bomen kunnen groeien. |
| Verticaal buizenstelsel | Voor een bodem-waterwarmtepomp is geen aardgas nodig. Als u de elektriciteit duurzaam kunt (laten) opwekken, is het gebruik van de warmtepomp dus energieneutraal.Het rendement is constant, doordat de temperatuur in de diepere lagen van de bodem in de winter niet daalt.Het koelen van een woning in de zomer vraagt met een bodem-waterwarmtepomp weinig energie. | Boringen en graafwerkzaamheden zijn duur. |
Wat is een hybride warmtepomp
Een hybride warmtepomp is simpelweg een warmtepomp die op zeer koude dagen ondersteuning krijgt van een cv-ketel op (aard)gas. Meestal gaat het hierbij om een lucht-waterwarmtepomp in combinatie met een hr-cv-ketel. In een redelijk goed geïsoleerd huis voorziet de warmtepomp gedurende het grootste deel van het jaar in voldoende warmte. Op extreem koude dagen kan de warmtepomp echter moeite hebben, omdat het water dat naar de radiatoren en/of vloerverwarming stroomt een temperatuur heeft tussen 35 en 50 graden. Om het dan toch behaaglijk te houden, springt op die momenten de cv-ketel bij. Hoewel de verwarming in uw woning met een hybride warmtepomp (nog) niet volledig zonder gas is, leidt het wel tot aanzienlijke besparingen op uw gasrekening. Onderzoek toont aan dat het gasverbruik van een woning met een hybride warmtepomp zo’n 70% lager is dan met alleen een cv-ketel. Dit betekent ook dat je met een hybride warmtepomp aanzienlijk minder CO2 uitstoot.
Subsidie op warmtepompen
Met een (hybride) warmtepomp verlaag je de CO2-uitstoot van je woning aanzienlijk. Om die reden kun je op aanschaf en installatie van een warmtepomp een interessante subsidie van de overheid krijgen.